PUBLICYSTYKA

Mowa jest dość nowym zjawiskiem w ewolucji człowieka. Życie biologiczne wytworzyło organizmy, których podstawowe czynności służące do podtrzymywania zjawisk życiowych to: oddychanie, przyjmowanie pokarmów, zdolność poruszania się. Mowa do podstawowych czynności nie należy i pojawiła się w momencie, gdy organizm ludzki był już w pełni rozwinięty. Należy jednak pamiętać, iż mimo, że czynność produkowania głosu i artykulacja to działalność wtórna jednak są to główne cechy odróżniające człowieka od zwierząt, które potrafią posługiwać się tylko kilkoma specyficznymi dźwiękami, gestami grymasami.

Mowa to umiejętność przypisana tylko i wyłącznie człowiekowi. Na przestrzeni lat człowiek coraz bardziej doskonalił umiejętność komunikacji, rozwijając i doskonaląc kulturę żywego słowa. Pamiętajmy, że nie należy tylko wyłącznie dbać o to, o czym się mówi, lecz jak się mówi, a wyraz językowy jest równie niezbędny jak treść.Jak mawiał Cycero: "Niech twoje uszy będą sędziami twoich dźwięków", czyli uczmy się pięknie mówić.

Pięknie mówić to znaczy tak:

• żeby wszyscy słyszeli, a głos nam się nie męczył - pomogą nam w tym ćwiczenia emisyjne,
• żeby można było zrozumieć każdy wyraz poprzez dokładne, wyraźne i swobodne wypowiadanie samogłosek i spółgłosek - ćwiczenia artykulacyjne,
• aby ten, kto słucha mógł się zamyślić, przestraszyć roześmiać lub wzruszyć - to sekrety intonacji i modulacji głosem,
• aby umiejętnie zastosować w wypowiedziach rytm, melodię, pauzy, frazy, akcent logiczny, emocjonalny, skalę modulacji głosu i wyrazistej artykulacji - to ćwiczenia dykcyjne, które pozwalają na uzyskanie ogólnego wrażenia estetycznego tekstu.

Niezbędnym składnikiem pięknego mówienia to również umiejętność:
• głębokiego przeponowego oddechu,
• rozluźniania narządów mowy tj. języka, warg, podniebienia miękkiego, żuchwy,
• relaksu czyli rozluźnienia całego ciała.

Pamiętaj że stres, złe nawyki oddechowe i głosowe, przyjmowanie leków, palenie papierosów, zmęczenie fizyczne prowadza do przeforsowania głosu. Ciało wysyła nam sygnał w postaci chrypki lub często nawracających stanów zapalnych gardła lub krtani.

O czym należy pamiętać!

1. Nie nadużywaj głosu - nie krzycz gdy nie trzeba, nie mów na mrozie w pomieszczeniach zadymionych lub zakurzonych.
2. Nie podnoś głosu na niesforne dzieci, zamiast tego używaj gestu.
3. Gdy mówisz, popijaj małymi łykami wodę niegazowaną.
4. Mów w pomieszczeniach przewietrzonych i nawilżonych.
5. W czasie występu dbaj postawę wyprostowaną, a głowę lekko uniesioną do góry.
6. Rób głębokie oddech, uruchom przeponę, nie staraj się powiedzieć wszystkiego na jednym wydechu.
7. Podczas rozmów zwróć twarz do rozmówcy.

Przed występem:

1. Wypij herbatę z dużą ilością cukru i cytryny.
2. Zjedz kilka suszonych owoców,
3. Nie jedz czekolady, orzeszków, słonecznika,
4. Nie pij alkoholu,
5. Mów z lekkim uśmiechem,
6. Unikaj " łat językowych" - yyy, eee, no bo, itp.

Ćwiczenia rozluźniająco - oddechowe:

1. Długo mruczymy jak kot-mmmmmmmmmmm
2. Ziewamy, kaszlemy, mlaskamy, parskamy wargami, oblizujemy mocno wysuniętym językiem wargi-góra, dół, w prawo, w lewo.
3. Mówimy z mocnym akcentem warg: O -E, U-I
4. Na zmianę napinamy ciało przez ok. 5 sek. i rozluźniamy całe ciało,
5. Robimy śmieszne miny, okrężne ruch głowy, rąk,
6. Przez kilka minut oddychamy spokojnie( wdech, policz do 5, wydech).

Ćwiczenia rozgrzewające głos:

Energicznie wypowiadaj głoski na wydechu po kilka razy:
• czyyy..................i spokojny wydech
• szyyy................. i spokojny wydech
• syyy...................i spokojny wydech
• fyyy...................i spokojny wydech
• fsś .................... i spokojny wydech
• weź, chodź, zrób, daj - i spokojny wydech
• aaammmaaa, ooommmooo, uuummmuuu, eeemmmeee, iiimmmiii
• PTA, PTO, PTU, PTE, a potem BDA,BDO,BDU,BDE
• tla pla kla, tlo plo klo, tle ple kle, tlu plu klu, tli plik li,
• trrr, chrrr, krrr, frr, śrrr, prr, szrrr,śrrr

Ćwiczenia artykulacyjno - dykcyjne:

Mówimy bardzo wyraźnie:

1.Trzysta-czysta.
2.Trzask-czas.
3. Rozpatrz-rozpacz.
4.Wietrzna-wieczna.
5. Strzepać-szczepić.
6. Czy 3, czy 33, czy 333.

Powtarzamy rytmicznie kilka razy:

1. Dobra torba............. 5. Szemrzą brzozy szeptem.................
2. Rączka w rączkę............ 6. Zmiażdż dżdżownicę.....................
3. Takt w takt.............. 7. Jola lojalna- lojalna Jola..................
4. Dratwa tratwa..............

Czytaj wyraźnie:

1. Cesarz czesze cesarzową.
2. To nic, że ze Szwecji.
3. Czyżby czyżyk zeżarł ryżyk.
4. Całe Wdzydze jedzą rydze.
5. Babka pcha lepkie łapki do papki.
6. Trzęsie się na mięsie mucha w kredensie.
7. W skrzela makreli ktoś strzelał i strzaskał makreli oskrzela.

Przeczytaj sprawnie liczebniki uwzględniając konteksty emocjonalne:

ze smutkiem - 455645 zł

ze złością - 435669 zł

z ogromną radością - 964336 zł

ze zdziwieniem - 664934 zł

Powodzenia!!!